Het is bijna nooit een probleem om mensen met angstige honden zo ver te krijgen om langzamer de wereld te gaan ontdekken, of zelfs pas op de plaats te maken. Angst bij een hond zorgt ervoor dat wij medelijden krijgen en ons aanpassen. Ook krijg je bij een angstige hond gewoon niks voor elkaar door ‘er doorheen’ te willen werken, dat lijken we allemaal redelijk te begrijpen inmiddels.
Maar wat gebeurt er nu eigenlijk bij een angstige hond?
De hond ervaart een prikkel als negatief, als bedreigend. De prikkel is te dichtbij of te sterk, waardoor de emotie stijgt. De stijgende emotie bereikt een kantelpunt waarbij de stress in het lichaam overneemt. Stress bereidt het lichaam voor op een coping mechanisme: vechten, vluchten, verstarren of gek doen. De meeste angstige honden kiezen eerst voor verstarren, dan vluchten. In sommige gevallen (denk aan een hondenvanger) is gek doen ook een optie, en zeker in een laatste geval ook vechten. Angstbijten wordt dat wel genoemd.
Wat als een hond heel druk wordt in dezelfde soort situaties?
De hond ervaart prikkels als opwekkend, heftig. De prikkel is te dichtbij of te sterk, waardoor de emotie stijgt. De stijgende emotie bereikt een kantelpunt waarbij de stress in het lichaam overneemt… Je ziet het al, ongeveer hetzelfde verhaal als net! Het grote verschil zit hem in de strategie die de hond toepast als de emotie en de stress stijgt. Dat kán te maken hebben met karakter, maar ook met eerdere ervaringen. Maar waarschijnlijk met een combinatie van die twee.
Drukke pups vinden wij leuk. Drukke pups lijken blij. Drukke pups vinden we niet emotioneel instabiel, totdat ze een andere strategie (vechten of angstig zijn) gaan inzetten. De meeste drukke pups die ik zie, zijn hyper: niet blij.
Hier zit dan ook een verschil in hoe wij het ervaren: een drukke hond is blij. Ja, dat is soms ook zo. Maar we hebben op het moment te maken met een epidemie aan ‘blije’ honden die bij álles druk worden, andere honden frontaal met een noodvaart benaderen, honden die bij het zien van elk opwekkend ding in de lijn stuiteren. En een puberende hyperhond kan makkelijk zijn frustratie gaan uiten in uitvallen bij niet optimale begeleiding.
Nog een reden die ik ervaar in de lessen, is dat mensen met een hyperactieve hond of uitvallende hond zich genoodzaakt voelen voor hun omgeving om de hond te corrigeren voor dit gedrag. Dit is geen gewenst gedrag in de ogen van de meeste mensen en het wekt ook geen medelijden op. Dus denken we dat we het moeten stoppen, voelen we sociale druk. We gaan dan voorbij aan het feit dat ook deze hond (net als de angstige) buiten zijn vaardigheden is. Buiten zijn kunnen. Anders had hij zich wel ‘netter’ gedragen. Energie verspillen is namelijk een heel slecht idee in de dierenwereld.
Lees verder onder de afbeelding…
Drukke, uitvallende, hyperactieve honden hebben net als angstige honden een begripvolle aanpak nodig. Meer afstand van datgene wat opwekkend is, en begeleiding om daar beter mee om te leren gaan. Geen correcties, geen ombuigen van gedrag, geen vervangend gedrag. Gewoon alleen leren dat die prikkel heeeeel vaak neutraal of zelfs positief is. En aangezien emotie heel diep in het brein zit, kan je dit niet forceren of aanleren als een commando. Alleen faciliteren dat de hond binnen zijn comfortzone opereert en af en toe de grenzen daarvan mag raken. Met oog voor zijn subtielste signalen zodat je leert op tijd zijn met het herkennen van de comfortzone en de grenzen daarvan. In gesprek met je hond.
Dus ongeacht welke strategie (angstig, wild, hyper, uitvallen) je hond gebruikt, je hond heeft jouw steun nodig, je geduld, je antwoord op zijn communicatie. Je liefde en begrip. En als het dan toch een keer mis gaat (want niet alles is maakbaar in het leven), dan haal je eens diep adem en besef je dat het toch wel heel vervelend voor hem is dat je hond die situatie nog niet goed aankan. En dat je er alles aan zal doen om er gewoon voor hem te zijn, zodat hij zich er steeds beter over gaat voelen. Simpelweg omdat hij het moeilijk heeft en je hem wil steunen.
Honden zijn emotioneel complexe wezens. Zij verdienen het om te worden behandeld als meer dan een trainbaar object!