Tekst door Silvia van den Bogaard
We kunnen het niet vaak genoeg benadrukken en zullen dat ook nog vele malen doen: snuffelen is heel belangrijk voor een hond. In een vorige les hebben we al een keer de snoepjesboom gedaan en in deze les hebben we aandacht besteed aan een ander onderdeel van Nosework, het speuren.
Wat is speuren?
Met speuren wordt in dit geval bedoeld het volgen van een menselijk geur spoor. Ik probeer hier bewust geen officiële term aan te hangen als mantrailing (luchtspoor volgen), tracking (grondspoor al of niet met voorwerpen in het spoor) of praktijkspeuren (combinatie van beide). Dit omdat ik speuren breder zie dan dat soort termen, omdat die meer gaan om de manier waarop terwijl ik het belangrijk vind dat we speuren op een manier die aansluit bij de behoeften van de individuele hond.
Nosework komt in vele vormen, van het lekker ontspannen rond snuffelen in het gras naar snoepjes, tot speeltjes zoeken, verloren voorwerpen opsporen en detectie werk. Het volgen van een menselijk geurspoor is wel de hoge school onder de noseworkactiviteiten. Dit komt omdat er zo ontzettend veel bij komt kijken. En hond gebruikt hierbij niet alleen zijn neus, maar ook alle andere zintuigen. Het vraagt zowel mentaal als fysiek veel van een hond, concentratie, probleemoplossend vermogen, uithoudingsvermogen, balans, coördinatie, etc.
Met speuren geef je iets terug aan je hond waar hij/zij normaal gesproken eigenlijk niet meer aan toe mag geven en wat een essentieel onderdeel is van wie en wat een hond is. We spelen met speuren namelijk in op de natuurlijke manier van voedsel en informatie vergaren. Natuurlijk je kunt het eten van je hond gewoon in zijn bak geven, maar dat biedt buiten een gevulde maag niet meer dan dat.
Leren speuren
Bij B-Dog in samenwerking met Hondneuzen leren we jullie al om tijdens het wandelen met je hond hem/haar de mogelijkheid te geven de neus te mogen volgen. Dit heeft alles van doen met kennis vergaren, bij het speuren voegen we daar ook nog voedsel vergaren aan toe. Een vrij levende hond vergaart grootste gedeelte van zijn voedsel niet door predatie (de jacht op prooidieren), maar veel meer door hun neus achterna te gaan en hier en daar heel opportunistisch te pakken wat ze tegen komen.
Het is voor een hond niet natuurlijk om een menselijk geurspoor te volgen, het levert namelijk weinig op. Honden vinden het vaak nog wel interessant om het spoor van hun mens te volgen, ze zijn best wel nieuwsgierig om te weten waar jij bent geweest, maar het spoor van een onbekende…. Om ze daar toe te ‘verleiden’ werkt voer best goed. Dit moet echter ook weer vlug afgebouwd worden, want anders zijn ze alleen maar voertjes aan het zoeken. Gelukkig kan dit ook weer vrij makkelijk zodra ze besef krijgen waar het om gaat, dan is het ineens heel leuk om een menselijk geurspoor te volgen. Het speuren zelf is dan al zo leuk dat het belonend werkt. Hoe lang je door moet gaan met voer en hoeveel is heel individueel en van vele factoren afhankelijk.
Het is ook altijd goed nadenken over de stappen die je neemt in het aanleren van het speuren en hoe je dit verder gaat uitbouwen. Het is belangrijk dat je het rustig opbouwt, zeker met een jonge hond. Ze moeten er fysiek en mentaal conditie voor opbouwen. Tevens is het zoeken naar de juiste balans tussen niet te moeilijk maar ook zeker niet te makkelijk. En daarbij dien je rekening te houden met bijvoorbeeld weersinvloeden, ondergrond, afleiding, hoogteverschillen, leeftijd van de hond, leervermogen, motivatie, karakter, gedrag, variatie, etc…..
Kan mijn hond leren speuren? En waarom zou ik dat doen?
Feit is wel dat alle honden kunnen speuren en dat ze het ook allemaal leuk vinden. Het is geschikt voor alle honden ongeacht ras, leeftijd, karakter, gedrag en eventuele fysieke beperkingen. Het biedt je hond een mentale uitdaging en het is een enorme verrijking. Je hond krijgt het voor het zeggen, wat inhoudt dat je moet leren vertrouwen op je hond en zijn fantastisch goede neus. Dit verbetert jullie samenwerking en bevordert jullie onderlinge band. En jij gaat alleen maar ontzettend trots worden op je hond, omdat hij dat kan!
Speuren is tevens in te zetten bij allerlei probleemsituaties. Denk bijvoorbeeld om je puberende hond meer focus te geven en daardoor beter door zijn puberteit te begeleiden. Onzekere honden krijgen meer zelfvertrouwen omdat ze iets doen waar ze van nature goed in zijn. Het kan ondersteunend werken bij honden met verlatingsangst doordat ze een goede invulling krijgen in hun dagbesteding en het creëert een geluksmoment. Honden die moeite hebben om bij andere honden te zijn leren dat ze prima bij andere honden kunnen zijn zonder dat ze iets van elkaar moeten en ze zien andere honden die blij zijn van speuren en dat werkt weer aanstekelijk. Ouder wordende honden en zelfs dementerende honden hebben heel veel baat bij de uitdaging die het biedt en dat ook zij weer iets mogen doen waar ze goed in zijn. Dit komt hun cognitieve vaardigheden ten goede. Zelfs honden met fysieke beperkingen en/of handicaps kunnen speuren en daar baat bij hebben.
Het speuren is geen doel op zich: het gaat er niet om dat je hond perfect leert speuren, bij mij gaat het erom dat jouw hond optimaal leert speuren binnen de begrenzingen van zijn mogelijkheden en zijn beperkingen.